Đại học Thái Nguyên (ĐHTN – tên giao dịch bằng tiếng Anh: ThaiNguyen University; viết tắt là TNU) được thành lập ngày 4 tháng 4 năm 1994 theo Nghị định số 31/CP của Chính Phủ trên cơ sở tổ chức sắp xếp lại các trường đại học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Sau 25 năm xây dựng và phát triển, Đại học Thái Nguyên đã không ngừng phát triển và hoàn thiện theo mô hình đầy đủ của một đại học vùng, đa cấp, đa ngành bao gồm: các đơn vị quản lý, các đơn vị đào tạo, các đơn vị nghiên cứu và các đơn vị phục vụ đào tạo. Hiện nay, Đại học Thái Nguyên có tổng số 25 đơn vị thành viên, trong đó:
11 đơn vị đào tạo, bao gồm:
- Trường Đại học Sư phạm
- Trường Đại học Y – Dược
- Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp
- Trường Đại học Nông Lâm
- Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh
- Trường Đại học Khoa học
- Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông
- Phân hiệu ĐHTN tại tỉnh Lào Cai
- Khoa Ngoại ngữ
- Khoa Quốc tế
- Trường Cao đẳng Kinh tế – Kỹ thuật
07 đơn vị nghiên cứu gồm:
- Bệnh viện Trường Đại học Y Khoa
- Viện Khoa học Sự sống
- Viện Nghiên cứu Xã hội và Nhân văn Miền núi
- Viện nghiên cứu Kinh tế
- Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao Công nghệ vùng Đông Bắc
- Viện Nghiên cứu phát triển Công nghệ cao về Kỹ thuật Công nghiệp
- Viện Kinh tế Y tế và Các vấn đề xã hội
07 đơn vị phục vụ đào tạo gồm:
- Nhà Xuất bản
- Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin
- Trung tâm Hợp tác Quốc tế
- Trung tâm Giáo dục Quốc phòng
- Trung tâm Đào tạo từ xa
- Trung tâm Đào tạo Tiền tiến sĩ
- Trung tâm Phát triển nguồn lực ngoại ngữ
